Για την επένδυση του Κατάρ στο Πλατυγιάλι

Πάτρα/ Αχαρναί 1η Μαΐου 2010

Καθ. Dr.-Ing. Δημήτρης Γ. Παπανίκας, τ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών

Προς Νομάρχη κ. Ευθύμιο Σώκο, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αιτωλοακαρνανίας
Κοινοποίηση: Δήμαρχο Αστακού κ .Παναγιώτη Στάϊκο
Πρόεδρο Σ.Π.Ο.Α.Κ. κ. Ιωάννη Νταουσάνη

ΘΕΜΑ: Θερμοηλεκτρικός Σταθμός Υγραερίου 1100 MW (εγκατεστημένης ισχύος χιλίων εκατόν μεγαβάτ, ΘΗΣ1100MW) στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας.

Αξιότιμε κύριε Νομάρχα,

Αναφερόμενος στο προς συζήτηση θέμα στο Νομαρχιακό Συμβούλιό σας για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) του σχεδίου εγκαταστάσεων του Θερμοηλεκτρικού Σταθμού των 1100 MW στον Αστακό , της οποίας έλαβα γνώση από το Διαδίκτυο, επιθυμώ να καταθέσω ως απλός πολίτης ορισμένες επιστημονικές και τεχνολογικές διαπιστώσεις βασιζόμενος σε έγκυρες δημοσιεύσεις και στην πρώτη ενδελεχή αλλά σύντομη -λόγω χρόνου-μελέτη του θέματος με αφετηρία τα στοιχεία της Μ.Π.Ε. Το ενδιαφέρον πηγάζει από την θητεία μου ως καθηγητού του Πανεπιστημίου Πατρών σε συγγενές γνωστικό αντικείμενο και εντείνεται από τον προβληματισμό για την ισόρροπη ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής του Κορινθιακού ως επιστημονικός σύμβουλος του Συνδέσμου Προστασίας και Ορθολογικής Ανάπτυξης, ΣΠΟΑΚ, αλλά και ως πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ Δ.Ε. στη Πάτρα, όταν σε κοινές προσπάθειες με ενεργούς πολίτες της περιοχής είχαμε ταχθεί κατά της εγκατάστασης του εργοστασίου Πετροχημικών στο Νιοχώρι το 1978-80.
1.Το μέγεθος της προτεινόμενης μονάδας με την πρωτόγνωρα υψηλή εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύ των 1.100 μεγαβάτ (1.100.000 κιλοβάτ) είναι δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με την οικονομική και ενεργειακή κλίμακα της χώρας μας με πρόσθετο μειονέκτημα τη χρήση εισαγόμενου υγραερίου σε ποσότητα 960.000 τόνων ετησίως. Σημειωτέον ότι η Ελλάδα παράγει ήδη στα διυλιστήριά της σχεδόν την ίδια ποσότητα υγραερίου ετησίως. Αυτός ο τρόπος και το μέγεθος της ηλεκτροπαραγωγής πιθανότατα είναι μοναδικός στον κόσμο και φαίνεται να πρωτοδοκιμάζεται στην Ελλάδα, αφού η ηλεκτρική ενέργεια θα παράγεται μεν στον Αστακό με πολλές αρνητικές συνέπειες, αλλά το μεγαλύτερό της μέρος θα εξάγεται στην Ιταλία.
Γεγονός πάντως είναι ,ότι η προτεινόμενη μονάδα ευρίσκεται εκτός εθνικού προγραμματισμού, αφού ποτέ δεν έχει περιληφθεί στον Εθνικό Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό, που κατατίθεται κάθε έτος στο ελληνικό Κοινοβούλιο, ούτε ως απαραίτητη ισχύς ούτε ως αναγκαίο καύσιμο, και μάλιστα ορυκτό. Είναι λοιπόν άμεση η διακινδύνευση να εκτρέψει τη χώρα από τον εθνικό μας στόχο ’20-20-20’, σύμφωνα με τον οποίο πρέπει το 2020 να μειώσουμε τις εκπομπές διοξιδίου του άνθρακα κατά 20% και να αυξήσουμε την συμμετοχή των ΑΠΕ( Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) στο 20% του εθνικού ενεργειακού μείγματος σε αντιστοιχία με την δέσμευσή μας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο του Προγράμματος Σταθερότητας και της αντιμετώπισης της κρίσης.
2. Τεράστιος είναι επίσης ο όγκος και η ποσότητα των καυσίμων που πρόκειται να αποθηκεύονται στη περιοχή σε μορφή Υγραερίου, του γνωστού διεθνώς LPG, το οποίο θα παράγεται από πετρέλαιο στο Κατάρ, θα εισάγεται στην Ελλάδα και θα αποθηκεύεται σε πλήθος δεξαμενών συνολικού όγκου σχεδόν 300.000 κυβικών μέτρων. Σε αυτές έρχονται να προστεθούν άλλες δύο δεξαμενές των 125.000 κυβ. μέτρων η κάθε μια ,δηλ. συνολικά 250.000 κυβ. μ., για την αποθήκευση τού επίσης εισαγόμενου Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (Υ.Φ.Α. γνωστού ως LNG), το μεγαλύτερο μέρος του οποίου θα εξάγεται χωρίς ουσιώδη προστιθέμενη αξία στην Ιταλία.
3.Αντίστοιχα μεγάλες είναι οι διακινούμενες ετησίως ποσότητες αυτών των αέριων ορυκτών καυσίμων, που συμποσούνται σε τουλάχιστον 7 δισεκατομμύρια κυβ. μέτρα (7.000.000.000 ). Αυτή η ποσότητα είναι μάλιστα πολύ μεγαλύτερη (κατά ~ 75%) από την σημερινή κατανάλωση της Ελλάδας, δηλαδή θα έχουμε εντελώς απρογραμμάτιστα και ξαφνικά σχεδόν τον διπλασιασμό των εισαγόμενων αερίων καυσίμων. Η διακίνηση θα πραγματοποιείται με τουλάχιστον 50 δρομολόγια κρυογονικών δεξαμενοπλοίων από το Κατάρ ,με εκφορτώσεις μέσω συστημάτων αγωγών, με αεριοποιητές, κρυογονικές ανλίες, συμπιεστές και πλήθος συσκευών και εξαρτημάτων στις σχετικές πολύπλοκες και στη λειτουργία τους εξαιρετικά ευαίσθητες εγκαταστάσεις του Ενεργειακού Κέντρου στον Αστακό
4. Το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο και το Υγραέριο είναι καύσιμα χρησιμότατα και ασφαλή κατά την έμμετρη, εύκολη στις συνήθεις σε όλους μας συσκευές και στην απευθείας πρωτογενή χρήση στα νοικοκυριά ,στις επαγγελματικές δραστηριότητες και στην βιομηχανία. Όμως σε μαζική κλίμακα χρήσης υπό υψηλές πιέσεις, σε συνθήκες φορτοεκφόρτωσης από πλοία, σε υγροποιημένη μορφή και σε μεταβατικές καταστάσεις αεριοποίησης εντάσσονται στη κατηγορία των εύφλεκτων, εκρηκτικών και βλαπτικών για το περιβάλλον αερίων. Μπορούν να αποβούν πολύ επικίνδυνα σε περιπτώσεις τεχνικών αστοχιών , ατυχημάτων και ιδιαιτέρως, όταν συμβαίνουν διαρροές (διαφυγές) σε συγκεντρωτικά συστήματα αποθήκευσης και πολύπλοκης διακίνησης, όπως τα προαναφερθέντα στις εγκαταστάσεις του Αστακού με επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή. Για τους λόγους αυτούς στη χώρα μας και κατ’ επέκταση από την διεθνή πρακτική σε θέματα ασφαλείας και προστασίας των εργαζομένων και γενικώς του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος οι αντίστοιχες εγκαταστάσεις έχουν ενταχθεί στη ανώτατη κατηγορία επικινδυνότητας και ασφαλείας Τεχνικών Εγκαταστάσεων. Έτσι η κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση υπόκεινται σε Κανονισμούς και Οδηγίες για την πρόληψη και αντιμετώπιση Βιομηχανικών Ατυχημάτων Μεγάλης Έκτασης, γνωστών ως Β.Α.Μ.Ε. Η επικινδυνότητα και η πιθανότητα αστοχιών ή/και λαθών σε τέτοιες εγκαταστάσεις αυξάνει δραστικά και ραγδαία σε περιπτώσεις σεισμού ή δεδομένης σεισμικότητας του εδάφους, του κινδύνου πυρκαγιών στο φυσικό περίγυρο ,της αυξημένης θερμοκρασίας στη θερινή περίοδο και κυρίως όταν συμβαίνουν διαφυγές των εύφλεκτων αερίων στον περιβάλλοντα χώρο. Οι διαφυγές θεωρούνται εκ προοιμίου δεδομένες , αφού αποτελούν γεγονός σύμφυτο με τις εκτεταμένες και μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις, διεθνώς διαπιστωμένο, τεχνολογικά αποδεκτό και στατιστικώς αποδεδειγμένο. Ο γενικός κανόνας είναι , ότι περίπου το ~ 1% (ένα τοις εκατόν) της εναλλασσόμενης ποσότητας του αποθηκευόμενου και διακινούμενου αερίου διαφεύγει ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον. Στην προκειμένη περίπτωση των εγκαταστάσεων αερίου στον Αστακό οι διαφυγές αναμένεται να φθάνουν τα 40 έως 60 εκατομμύρια κυβικά μέτρα (κατά μέσο όρο 40.000 τόνους) ετησίως με ότι αυτό συνεπάγεται από πλευράς απωλειών αλλά κυρίως επικινδυνότητας, ρύπανσης και οχληρής οσμής, η οποία θα είναι διάχυτη και μόνιμη στην ευρύτερη περιοχή. Να σημειωθεί επίσης, ότι το Υγραέριο είναι πολύ βαρύτερο από τον αέρα με αποτέλεσμα σε περίπτωση διαφυγής να εξαπλώνεται στην επιφάνεια του εδάφους και να λιμνάζει σε υπόγειους χώρους. Σε αντίθεση το Φυσικό αέριο είναι ελαφρότερο από τον αέρα και εκφεύγει προς τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας.

5. Οι γνωστοί βλαπτικοί αέριοι ρύποι από τους Θερμοηλεκτρικούς Σταθμούς στερεών καυσίμων παράγονται επίσης σε μεγάλες ποσότητες κατά την μαζική καύση των Υγραερίων, παρότι σε μικρότερο ποσοστό από τη καύση στερεών καυσίμων. Οι ποσότητες του Διοξιδίου του Άνθρακα- του κατ’ εξοχήν αερίου του Θερμοκηπίου- θα είναι τεράστιες και θα διαχέονται στην ατμόσφαιρα με αδιάκοπο ρυθμό εκπομπής 440 τόνων την ώρα (διακοσίων πενήντα !), δηλ. 7.400 κιλών το κάθε λεπτό σε πρώτη εκτίμηση. Τα οξίδια του Αζώτου ΝΟx, το μονοξίδιο του Άνθρακα CO αλλά και σωματίδια εκπέμπονται συνολικά σε ημερήσιους ρυθμούς αρκετών τόνων και είναι τοξικότερα, κυρίως μάλιστα τα πρώτα, που είναι γνωστά κύρια συστατικά της όξινης βροχής.
6. Όμως από τη καύση του Υγραερίου παράγονται επιπρόσθετα δεκάδες ουσίες χαρακτηρισμένες από επίσημες αρχές ως Επικίνδυνοι Αέριοι Ρύποι, ΕΠΑΡ, γνωστοί διεθνώς με το όρο HAPs, Hazardous Air Pollutants , με καρκινογόνες και μεταλλαξιογόνες επιδράσεις στους ανθρώπους και το περιβάλλον, επισημασμένες επίσης από την ελληνική και κοινοτική νομοθεσία. Περιέργως αυτοί οι ρύποι αποσιωπούνται στην Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων ίσως επειδή εκπέμπονται σε μικρότερες ποσότητες συγκριτικά με τους αναφερθέντες στο σημείο (5) γνωστούς ρύπους. Πάντως και αυτοί εκπέμπονται σε εκατοντάδες κιλά και τόνους τον χρόνο, ενώ υπόκεινται σε πολύ αυστηρότερους περιορισμούς από τους γνωστούς ρύπους.
7. Η Θερμική Ρύπανση της Ατμόσφαιρας και της Θάλασσας θα είναι ιδιαιτέρως επιβαρυντική, αφού θα αποβάλλεται αδιάκοπα ενέργεια σε ρυθμό περίπου 5,5 (πεντέμισι) εκατομμύριων κιλοβάτ, δηλ. συνολικά τουλάχιστον 4.000.000.000 κιλοβατώρες τον χρόνο. Ταυτόχρονα οι εγκαταστάσεις εκβάλλουν μεγάλες ποσότητες Υδρατμών με αποτέλεσμα την αύξηση της υγρασίας στην ατμόσφαιρα και την πρόκληση δυσφορίας σε συνδυασμό με αυξημένα επίπεδα θερμοκρασίας. Κατά συνέπεια είναι δεδομένη η διατάραξη της θερμικής ισορροπίας της περιοχής σε ακτίνα αρκετών χιλιομέτρων, με πολύ πιθανή την βαθμιαία αλλαγή του τοπικού κλίματος σε έκταση πολλών τετραγωνικών χιλιομέτρων. Πρόκειται για το γνωστό διεθνώς φαινόμενο της θερμονησίδας, που διαταράσσει τοπικές μετεωρολογικές ισορροπίες.

8. Αναφορικά τώρα με την πρόθεση των ‘επενδυτών’ για την δημιουργία Μονάδας Δέσμευσης και Αποθήκευσης του διοξιδίου του άνθρακα ή της περαιτέρω Διάθεσής του για την καλλιέργεια Φυκιών με σκοπό την παραγωγή βιοκαυσίμων πρέπει να επισημανθούν με επιστημονική βεβαιότητα τα εξής:
(8α) Δεν έχει ωριμάσει ακόμη και δεν προβλέπεται άμεσα να μπορεί να εφαρμόζεται με αποτελεσματικότητα, οικονομικότητα και την απαραίτητη ασφάλεια για τον άνθρωπο και το περιβάλλον οποιαδήποτε μέθοδος δέσμευσης του διοξιδίου του άνθρακα. Η έρευνα στον τομέα αυτόν καλπάζει αλλά μόνον ορισμένες μονάδες στον κόσμο λειτουργούν πιλοτικά , δηλ. ακόμα δοκιμαστικά, χωρίς να έχουν μέχρι σήμερα εξαχθεί βέβαια αποτελέσματα για κάποια τελική επιτυχή και γενικώς εφαρμόσιμη τεχνολογία.
. (8β) Η μαζική διοχέτευση του διοξιδίου του άνθρακα σε θερμοκήπια καλλιέργειας Φυκιών με σκοπό την παραγωγή ελαίων (βιοντίζελ) αποτελεί μια μέθοδο γνωστή μεν αλλά επίσης ανώριμη από τεχνικής πλευράς, με συνέπεια να μη μπορεί να εφαρμοσθεί σήμερα με οικονομικό και ασφαλή τρόπο για τον άνθρωπο, δεδομένης μάλιστα της τεράστιας ποσότητας εκπομπής του CO2 των τουλάχιστον 6.000 τόνων ημερησίως στο εν λόγω Ενεργειακό Κέντρο Αστακού.

9. Τελικώς πρέπει να επισημανθεί, ότι η ίδια η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων διαπιστώνει συμπερασματικά , ότι από τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα κατά την λειτουργία των νέων εγκαταστάσεων
επί 24ώρου βάσεως θα υπάρχουν συνεχείς και αδιάκοπες αρνητικές επιπτώσεις στο Τοπίο, στο Έδαφος, στα Επιφανειακά Νερά, στο Ατμοσφαιρικό Περιβάλλον, στο Θαλάσσιο Περιβάλλον, στο Ακουστικό Περιβάλλον και στην Βιομηχανική Ασφάλεια.
Η Μ.Π.Ε. σημειώνει επίσης ότι δεν απαιτείται και δεν προβλέπεται η λήψη ειδικών μέτρων εκτός αυτών που προβλέπονται από τη νομοθεσία σχετικά με τον έλεγχο των αέριων ρύπων. Το να επαφίεται όμως η ασφάλεια των ανθρώπων και η προστασία περιβάλλοντος μόνο στην τήρηση της κείμενης νομοθεσίας ( με τον χαλαρό τρόπο που αυτή εφαρμόζεται στις περισσότερες περιπτώσεις από μείζονες ρυπαντές και εποπτεύουσες αρχές) χωρίς την λήψη προληπτικών μέτρων, σίγουρα δεν είναι κοινωνικά ο πλέων υπεύθυνος τρόπος αντιμετώπισης για την εξασφάλιση του πολίτη.
Κατά συνέπεια ασφυκτικές καταστάσεις της ατμόσφαιρας και επιβλαβείς συνθήκες περιβάλλοντος , όπως τις βιώνουν σήμερα οι κάτοικοι των μεγάλων Ενεργειακών Κέντρων, π.χ. σε Μεγαλόπολη, Πτολεμαΐδα, Λαύριο ή καταστάσεις παρόμοιες με τις εξάρσεις του Νέφους Ρύπανσης του αττικού Λεκανοπεδίου, είναι βέβαιο ότι θα αποτελούν καθημερινό φαινόμενο στον Αστακό και στην ευρύτερη περιοχή εξ αιτίας του προτεινόμενου Νέου Ενεργειακού Κέντρου.
10. Χρήσιμο είναι επίσης να επισημανθεί , ότι το οικονομικό αντικείμενο του έργου ΘΗΣ1100 ανερχόμενο στο ποσό των περίπου τριών δισεκατομμυρίων ευρώ ευρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με τον προβλεπόμενο εξαιρετικά χαμηλό αριθμό των 140 (εκατόν σαράντα) απασχολουμένων κατά την πλήρη λειτουργία του.

Αξιότιμε κ. Νομάρχα,
η παρούσα έκφραση στοιχειοθετημένης γνωμάτευσης ένεκα της εκτάσεως του προβλήματος και χρονικών ορίων αφορά σε ορισμένα μόνο ουσιώδη σημεία της Μ.Π.Ε. και του όλου θέματος. Παρά ταύτα ελπίζω να συμβάλλει στη πληρέστερη πληροφόρηση και ενημέρωση των εκλεγμένων μελών της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αιτωλοακαρνανίας αλλά και των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής του Αστακού, οι οποίοι καλούνται να υποστούν τις αρνητικές επιδράσεις και επιπτώσεις ενός υπερμεγέθους και οπωσδήποτε όχι ζωτικού ή αναγκαίου, τόσο για τη περιοχή όσο και για τη χώρα, έργου.

Με τιμή ,


Καθηγητής Dr.-Ing. Δημήτριος Γ. Παπανίκας

-------------------------------------------------------------------------------------------------------
Δ.Γ. Παπανίκας, Αγ. Κωνσταντίνου 53, 13674 Αχαρνές,
Τηλ. 6977300930, 2102469754, 2610997193, papanikas@mech.upatras.gr, dgpapart@otenet.gr

Το δρόμο της κοινής δράσης για τα ζητήματα της ενέργειας ανοίγουν φορείς και κινήσεις πολιτών

Η ανάγκη ουσιαστικότερης παρέμβασης και κοινής στάσης στα κεντρικά ζητήματα της ενέργειας, με έμφαση στην ηλεκτροπαραγωγή, επιβεβαιώθηκε στη συνάντηση φορέων και κινήσεων πολιτών που έχουν δραστηριοποιηθεί για μια σειρά ενεργειακές δραστηριότητες, σε όλη την Ελλάδα. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 28 Μαρτίου 2009, στην Αθήνα, με πρωτοβουλία του δικτύου “Πολίτες κατά του λιθάνθρακα”. Πήραν μέρος εκπρόσωποι συλλογικοτήτων από τη λιγνιτική περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας (Μαυροπηγή), από τη Μεσοχώρα Τρικάλων και την πανελλαδική κίνηση κατά της εκτροπής του Αχελώου, από την επιτροπή αγώνα του Θριάσιου, από το δίκτυο οικολογικών οργανώσεων του Αιγαίου, από την πρωτοβουλία επιστημόνων και από κινήσεις του δικτύου “Πολίτες κατά του λιθάνθρακα”. Την πρωτοβουλία επικρότησαν και φορείς, που δεν κατάφεραν να παρευρεθούν, όπως το Αντιπυρηνικό παρατηρητήριο Μεσογείου, η Οικολογική κίνηση Κοζάνης, ο σύλλογος Αγίου Δημητρίου – Ρυακίου Κοζάνης, ο σύλλογος προστασίας Αράχθου, ο σύλλογος “Αχελώου ρους”, η επιτροπή αγώνα Ελαφονήσου κ.ά.

Επιβεβαιώθηκε, για μια ακόμη φορά η διαπίστωση, ότι τα διάφορα επιμέρους ενεργειακά “περιστατικά” δεν είναι παρά εκδηλώσεις ενός γενικότερου συστήματος διαχείρισης της ενέργειας, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, που χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων στην αγορά ενέργειας, την ραγδαία αποβολή και των πιο στοιχειωδών κοινωνικών χαρακτηριστικών των συστημάτων παραγωγής και διάθεσης της ενέργειας, τη συστηματική και κατευθυνόμενη δημιουργία συνθηκών μεγαλύτερης κατανάλωσης, την επιμονή σε ρυπογόνα και επικίνδυνα καύσιμα (ορυκτά, πυρηνικά), την ανεπανόρθωτη βλάβη στο περιβάλλον, στο κλίμα και το ίδιο το μέλλον ολόκληρου του πλανήτη.

Αντίγραφο αυτού του μοντέλου αποτελεί και το ενεργειακό σύστημα της χώρας μας, που το χαρακτηρίζει η επιδείνωση της κατάστασης στις λιγνιτικές περιοχές, η δημιουργία νέου μεγάλου ενεργειακού κέντρου φυσικού αερίου στη Βοιωτία και το Θριάσιο, η εμμονή στις λογικές των μεγάλων φραγμάτων, η άναρχη και ανεξέλεγκτη χωροθέτηση αιολικών εγκαταστάσεων και η επίμονη προπαγάνδα για την πυρηνική ενέργεια.

Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι οι πολίτες δεν μπορούν να παρακολουθούν σαν κομπάρσοι αυτές τις εξελίξεις. Δήλωσαν την πρόθεσή τους να συντονίσουν τη δράση τους και να παρέμβουν με δυναμικό και, ταυτόχρονα, ουσιαστικό τρόπο, αξιοποιώντας και το θετικό παράδειγμα της αποτροπής της εγκατάστασης λιθανθρακικών μονάδων. Κρίσιμο πεδίο αναμέτρησης θα αποτελέσει η διαβούλευση για το νέο μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό, ενώ θα αξιοποιηθεί κάθε πρόσφορο βήμα για την προβολή ενός εναλλακτικού ενεργειακού, και όχι μόνο, μοντέλου. Μια εκτενέστερη κριτική και ανάλυση βρίσκεται, ήδη, υπό επεξεργασία και πολύ σύντομα θα δοθεί στη δημοσιότητα, αφού πρώτα εξασφαλίσει τη συναίνεση των οργανώσεων των πολιτών, που δίνουν τις δικές τους μικρές ή μεγαλύτερες μάχες στα διάφορα πεδία των “ενεργειακών αναμετρήσεων”.

Αυτή τη φορά, κανείς δεν πρέπει να αισθάνεται μόνος. Ένα μεγάλο ρεύμα ενεργών πολιτών διαμορφώνεται, το οποίο, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, μπορεί να εξελιχθεί σε ένα δυναμικό κίνημα για τα ζητήματα της ενέργειας. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να θεωρείται δεδομένη η αλληλέγγυα στάση όλων μας, ιδιαίτερα προς τις περιοχές που δοκιμάζονται περισσότερο, όπως συμβαίνει με τις περιοχές του λιγνίτη, τη Βοιωτία και το Θριάσιο, τη Μεσοχώρα που αρχίζει να κατακλύζεται, και οπουδήποτε αλλού.

Πολίτες κατά του Λιθάνθρακα

Δελτίο Τύπου 31-3-2009

Το Συντονιστικό Όργανο Πολιτών και Φορέων του Αστακού δηλώνει την ανησυχία του σχετικά με την παρουσία του αμερικανικού πλοίου στον κόλπο του Αστακού, δεδομένων των πρόσφατων προθέσεων της αμερικανικής κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει το Πλατυγιάλι ως κέντρο μεταφοράς πολεμικού υλικού στο Ισραήλ. Απευθύνει έκκληση προς τους φορείς να εξετάσουν το ζήτημα, κάτι το οποίο και το ίδιο το Συντονιστικό θα πράξει άμεσα. Εκφράζουμε, τέλος, την ελπίδα να μη δυσφημιστεί για μια ακόμη φορά ο τόπος μας εξαιτίας ενεργειών άλλων.

Κάλεσμα του Συλλόγου Φίλων της Βελανιδιάς, για τη συνάντηση με την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, για την διαφύλαξη της φυσικής μας κληρονομιάς.

Με αφορμή την επίσκεψη της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, στο βελανιδοδάσος Ξηρομέρου, την Τρίτη 24 Φεβρουαρίου, στη Σκουρτού, στις 12 το μεσημέρι, ο Σύλλογος Φίλων της Βελανιδιάς καλεί όλους τους φίλους της Βελανιδιάς και του Περιβάλλοντος, τους πολίτες του Δήμου Αστακού, τους Ξηρομερίτες, τους Αιτωλοακαρνάνες, να παραστούν στη συνάντηση για να ζητήσουμε τη λήψη άμεσων μέτρων, για να διασώσουμε το δασικό μας πλούτο, το τεράστιο Βελανιδιδάσος, ένα από τους ελάχιστους πλέον, εναπομείναντες δασικούς πνεύμονες του νομού μας, που παραμένει απροστάτευτο, έρμαιο του κάθε Λαθροϋλοτόμου.
Η επικείμενη επίσκεψη της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ελληνικού Κοινοβουλίου, μετά από πρόταση του βουλευτή Αιτωλοακαρνανίας Σπήλιου Λιβανού, στις περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές της Αιτωλοακαρνανίας θεωρείται κομβικό σημείο για τα κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα του Νομού. Για πρώτη φορά η εν λόγω Επιτροπή θα επισκεφθεί το Βελανιδοδάσος Ξηρομέρου γεγονός που αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα έπειτα από τις μακροχρόνιες προσπάθειες που καταβάλλει ο Σύλλογός μας, για την ανάδειξη του βελανιδοδάσους και την ένταξή του σε καθεστώς προστασίας.
Η λαθροϋλοτομία με σκοπό την εμπορική εκμετάλλευση του ξύλου της βελανιδιάς, σε συνδυασμό και με άλλους ανθρωπογενείς παράγοντες συρρίκνωσαν δραματικά το μοναδικό σε μέγεθος και ποιότητα οικοσύστημα της ήμερης βελανιδιάς. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να κινηθούν άμεσα οι διαδικασίες με πρωτοβουλία είτε της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος είτε του ΥΠΕΧΩΔΕ (που είναι και οι αρμόδιοι φορείς), ώστε να εκπονηθεί Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) στο πλαίσιο του Ν. 1650/1986 για την ένταξη του δάσους σε καθεστώς προστασίας είτε ως Εθνικό Πάρκο, είτε ως Περιοχή Οικοανάπτυξης.
Η επίσκεψη της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ελληνικού Κοινοβουλίου συμπίπτει χρονικά με ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα που έχει δεχθεί το βελανιδοδάσος τα τελευταία χρόνια: την μαζική κοπή 25 και 12 δέντρων βελανιδιάς σε δύο διαφορετικά σημεία του δάσους. Είναι μοναδική η ευκαιρία της ανάδειξης των περιβαλλοντικών προβλημάτων και πιέσεων που υφίσταται το βελανιδοδάσος, αλλά και της τεκμηρίωσης της αναγκαιότητας θεσμικής προστασίας του.
Ο Σύλλογος Φίλων της Βελανιδιάς θεωρεί ότι είναι πλέον επιτακτική ανάγκη η πολιτεία να προχωρήσει αφενός στην κήρυξη του Βελανιδιδάσους ως προστατευόμενη περιοχή και αφετέρου στην αποτελεσματική διαχείρισή του. Η προστασία του μοναδικού φυσικού πλούτου αυτής της περιοχής, μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό μοχλό ανάπτυξης για τις τοπικές μας κοινωνίες.
Καλούμε όλους τους αρμόδιους φορείς να συμβάλλουν στην προσπάθεια αυτή και να εντάξουν το δάσος σε πρόγραμμα προστασίας, ως Ευκαιρία για την Διαφύλαξη της Φυσικής μας Κληρονομιάς. Έχουν τη δύναμη να αποτρέψουν την καταστροφή του και τους ζητάμε να το πράξουν.
Εμείς τα μέλη του συλλόγου βελανιδιάς, αγωνιζόμαστε για την προστασία του δάσους της βελανιδιάς που αποτελεί δημόσιο-κοινωνικό αγαθό, για να κερδίσουμε την υγεία, τη ζωή, το αύριο και το μέλλον του τόπου και των παιδιών μας.

Πολίτες κατά του Λιθάνθρακα: Νέο Δελτίο Τύπου

Όταν ένας αγώνας δικαιώνεται, ξεκινάμε δυνατότεροι τον επόμενο...

(μαθήματα από τον αγώνα κατά του λιθάνθρακα)

Όταν πριν από δύο, περίπου, χρόνια ξεκινούσε, στις περιοχές μας, η επέλαση της ΔΕΗ, εγχώριων και ξένων οικονομικών κολοσσών, για την εγκατάσταση μονάδων λιθάνθρακα, η ακύρωση, έστω και μιας, μονάδας φάνταζε σαν ένα τιτάνιο έργο. Από τότε, μέχρι σήμερα, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι …..

Ένα αυθόρμητο κίνημα πολιτών αναπτύχθηκε, συσπειρώνοντας τη μεγάλη πλειοψηφία των τοπικών κοινωνιών. Μια σειρά πρωτόγνωρων, δυναμικών κινητοποιήσεων έφερε στην επιφάνεια το μέγεθος της επερχόμενης λαίλαπας του “κάρβουνου”. Από τη Βοιωτία (1/7/2007) στον Αστακό (14/7/2007), από τον Αλμυρό (28/1/2008) στη γέφυρα του Ρίου (24/2/2008), από την Καβάλα (27/2/2008) στο Μαντούδι (21/3/2008), από τη Λιβαδειά (16/5/2008) στη Λάρυμνα (5/6/2008), από την Αντίκυρα (13/7/2008) στην “πορεία ενέργειας” στη ΔΕΘ (6/9/2008), από το Αλιβέρι (19/10/2008) στον Αστακό (15/1/2009), και πάλι, στο Αλιβέρι (1/2/2009), οι πολίτες έκαναν αισθητή την παρουσία τους, δίνοντας μαθήματα κοινωνικής αντίστασης.

Έχοντας αποφύγει, από την πρώτη στιγμή, την πεπονόφλουδα του τοπικισμού και της αυτοαπομόνωσης (“αρκεί να φύγουν οι μονάδες από την περιοχή μας”) δώσαμε το πραγματικό στίγμα της επιλογής του λιθάνθρακα, σαν μιας κοινωνικά και περιβαλλοντικά επικίνδυνης λύσης, που θα στρεβλώσει, ακόμη περισσότερο, τον ενεργειακό σχεδιασμό ολόκληρης της χώρας, για πολλές δεκαετίες. Δημιουργήσαμε το δίκτυο “Πολίτες κατά του λιθάνθρακα”, ήρθαμε σε επαφή και κοινές δράσεις με τις λιγνιτικές περιοχές, με επιτροπές αγώνα για άλλες ενεργειακές δραστηριότητες, από όλη την Ελλάδα, ευαισθητοποιήσαμε πρωτοβουλίες πολιτών στα μεγάλα αστικά κέντρα. Συντονιστήκαμε με άλλες παράλληλες δράσεις και προκαλέσαμε παρεμβάσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων και πολιτικών φορέων. Μιλήσαμε για το μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό και καταθέσαμε το δικό μας προβληματισμό για την ενέργεια, για την ανάπτυξη που επιθυμούμε, για το μέλλον των ανθρώπων και των τοπικών μας κοινωνιών.

Αυτό το μεγάλο μέτωπο, κατάφερε, σε πρώτη φάση, να ματαιώσει τις μονάδες των ΔΕΗ – RWE, σε Καβάλα ή Αλμυρό. Να παρεμποδίσει την αδειοδότηση των μονάδων στην Αντίκυρα, το Μαντούδι, το Αλιβέρι, τον Αστακό και τη Λάρυμνα. Για να φτάσουμε, σήμερα, να ακούμε, από επίσημα κυβερνητικά χείλη, τη διαβεβαίωση ότι ο λιθάνθρακας αποτελεί παρελθόν, για τα επόμενα, τουλάχιστον, χρόνια. Πρόκειται για μια περιφανή νίκη των πολιτών, που δεν ακυρώνει, απλά, μια πλευρά της ενεργειακής πολιτικής, αλλά σηματοδοτεί, κυρίως, το δικαίωμα των πολιτών να έχουν αποφασιστικό λόγο σε όσα τους αφορούν και τη ικανότητα να το επιβάλλουν.

Αυτή τη στιγμή της ικανοποίησης, δεν ξεχνάμε ότι το θέμα του ενεργειακού σχεδιασμού ξανανοίγει από την αρχή. Είναι ευκαιρία να γίνει τώρα ο ουσιαστικός δημόσιος διάλογος, που δεν έγινε ποτέ μέχρι τώρα. Έτσι ώστε:

· να υπάρξει σαφής και αιτιολογημένη αποτύπωση των πραγματικών (σημερινών και μελλοντικών) αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια, με διάθεση αμφισβήτησης καθιερωμένων στρεβλών “αναπτυξιακών” προτύπων

· να εφαρμοστούν δεσμευτικές πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, γεγονός που μπορεί να διαφοροποιήσει ριζικά τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας

· να αντιμετωπιστεί η υπάρχουσα σκληρή πραγματικότητα των λιγνιτικών περιοχών και να εφαρμοστεί σχέδιο σταδιακής απεξάρτησης από το λιγνίτη

· να υπάρξει κατηγορηματική απόρριψη της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, σαν εναλλακτικής λύσης και, μάλιστα, “πράσινης”

· να αποτραπεί η ανεξέλεγκτη χρήση του φυσικού αερίου (το νέο εφεύρημα), καθώς και η δημιουργία ενός νέου τεράστιου ενεργειακού κέντρου, σαν αυτό που έχει αρχίσει να υλοποιείται στην περιοχή της ανατολικής Στερεάς και, ιδιαίτερα, της Βοιωτίας

· να ανοίξει μια ολοκληρωμένη συζήτηση, μέσα στην κοινωνία, για την αξιοποίηση των ΑΠΕ, έτσι ώστε οι οποιεσδήποτε αποφάσεις να παίρνονται με την προϋπόθεση ενός ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού, να έχουν τη συναίνεση των τοπικών κοινωνιών, να μην παραβιάζουν τις αρχές της αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης και να είναι προσαρμόσιμες, στο μέγιστο βαθμό, στο φυσικό τοπίο

Σε όσους θα περίμεναν να γυρίσουμε, τώρα, στους καναπέδες μας έχουμε να πούμε τούτο: σήμερα δεν είμαστε όπως χθες. Τίποτα δεν είναι όπως χθες. Μέσα από το σκληρό αγώνα που δώσαμε, ωριμάσαμε σαν πολίτες και σαν συλλογικότητες. Ενηλικιωθήκαμε. Νοιώθουμε την ανάγκη και έχουμε την ικανότητα να συνεχίσουμε να μιλάμε δημόσια και δυνατά. Να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να κατοχυρώσουμε αυτά που έχουμε, ήδη, πετύχει και για να κερδίσουμε και άλλα. Για τα προβλήματα, ενεργειακά και μη, που συνεχίζουν να ταλανίζουν τις περιοχές μας και ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Στο πλευρό, ιδιαίτερα, εκείνων που μας “άνοιξαν τα μάτια” και που συνεχίζουν να βιώνουν τη σκληρή εμπειρία του λιγνίτη.

Ο αγώνας συνεχίζεται !

12/2/2008

“Πολίτες κατά του λιθάνθρακα”